In de strijd tegen oplopende inflatie zien politici prijscontroles vaak als een mogelijke oplossing. Ondanks de populariteit van dit idee onder zowel politici als het publiek, blijkt uit de geschiedenis dat prijscontroles niet effectief zijn in het aanpakken van de kern van het inflatieprobleem. Dat onderbouwt econoom Edin Mujagic in zijn column bij IEX Profs.
Veel regeringen proberen prijzen te beheersen door ze te bevriezen of maximale jaarlijkse stijgingen te hanteren. Uit recent onderzoek in de VS blijkt dat drie kwart van de ondervraagden voorstander is van prijscontroles, ongeacht hun politieke voorkeur. Politici zien dergelijke maatregelen als daadkrachtig optreden, maar het probleem ligt volgens Mujagic dieper. De structurele oorzaak van inflatie, een te grote hoeveelheid geld in omloop, wordt hiermee niet aangepakt.
Het verleden leert ons dat prijscontroles vrijwel altijd averechts werken. Voorbeelden zoals de prijsvoorschriften van koning Hammurabi in Babylonië en keizer Diocletianus in het oude Rome, laten zien dat dergelijke maatregelen leiden tot zwarte markten en schaarste aan goederen. Prijscontroles schakelen de signaalwerking van het prijsmechanisme uit, waardoor bedrijven niet langer reageren op vraag- en aanbodveranderingen en de schaarse productiemiddelen inefficiënt worden verdeeld.
Prijscontroles lossen het kernprobleem van inflatie, namelijk de te snelle toename van beschikbaar kapitaal, niet op. Hoge begrotingstekorten en overmatige geldcreatie door centrale banken zijn belangrijke drijfveren van inflatie. Het rentebeleid van centrale banken kan ook worden gezien als een vorm van prijscontrole, waarbij technocraten de prijs van geld bepalen in plaats van dat de markt dat doet. Dit is in het verleden al meermaals nergens op uitgekomen, zoals de hoge inflatie in de jaren ’70 ondanks de loon- en prijsbevriezingen die president Nixon doorvoerde.
Om inflatie effectief te bestrijden, moet de vraag naar goederen en diensten worden verlaagd, wat vaak pijnlijke economische maatregelen vereist. Voorkomen is in dit geval beter dan genezen. Door begrotingstekorten te beperken en een verantwoord monetair beleid te voeren, kunnen regeringen bijdragen aan het voorkomen van hoge inflatie in plaats van achteraf ineffectieve prijscontroles in te stellen, concludeert Mujagic.
Lees meer: https://www.iexprofs.nl/Column/799251/inflatie/Waarom-prijscontroles-niet-werken-in-de-strijd-tegen-hoge-inflatie.aspx?utm_source=intern&utm_campaign=main1_home
